Plantages en weer een vulkaan

De reis van Bromo naar Kalibaru bleek lang. Niet zozeer in kilometers, maar in tijd. De wegen zijn over het algemeen redelijk. Een stuk beter dan die in Costa Rica. Alleen is er ook een stuk meer verkeer. Dat houdt de boel enorm op. Onderweg zien we tal van dorpjes met moskeeën (vaak met de luidsprekers op standje 10), begraafplaatsen (zien er hier bijzonder uit, met allemaal kleurrijke mini-graven) en veel afval langs de weg. Het milieubewustzijn is hier nog niet heel erg ingedaald. Ook zien we de Javazee en heel wat rijstvelden. Inclusief een lunchstop komen we na een uur of 6 aan in ons hotel in Kalibaru.

In Kalibaru is het een stuk koeler. De ideale omgeving om allerlei gewassen en kruiderijen te verbouwen. Ook ons hotel was ooit een plantage. Omdat we een lange dag achter de rug hebben met een bezoek aan de Bromo-vulkaan, besluiten we het hier vooral rustig aan te doen. We genieten van het comfort van het hotel, met prima eten en een heerlijk zwembad.

De volgende morgen brengen we een bezoek aan een van de plantages in de buurt. Bij aankomst spelden prachtig verklede meisjes ons een broche van bananenblad op. Daarna lopen we met wat andere Nederlanders achter een Indonesische dame aan voor een rondleiding. De dame noemt zichzelf ‘oma’ en spreekt behoorlijk goed Nederlands. Ze heeft een tijdje in Nederland gestudeerd. Ook woont een van haar kinderen in Nederland. Wel fijn, want hierdoor is de rondleiding ook voor de kinderen goed te volgen.

De plantage is in totaal 25 hectare groot. Ze verbouwen er koffie, rijst, cacao, palmsuiker, kokosnoot, ananas, kardemom, peper, gember, kurkuma, nootmuskaat, citroengras, vanille, kruidnagel en nog veel meer. Ben vast nog van alles vergeten, maar het is genoeg om een heerlijke maaltijd te kunnen bereiden. En er zijn rubberbomen. De gewassen groeien kriskras door elkaar, op de rijst na. Niet zo gestructureerd als wij Nederlanders verwachten. Een deel van de gewassen staat in functie van een ander deel. De palmbomen zorgen voor de schaduw voor de koffiestruiken.

Eerst laat oma ons de kruiden, koffie en cacao zien en ruiken. We krijgen veel informatie over alles wat we zien en ruiken. Zo ontdekken we dat kardemom ruikt naar sauna, kaneel is gewoon boomschors, komt eigenlijk uit India en goed is voor suikerpatiënten. Kruidnagel komt van oorsprong van Zanzibar en vanille van Madagascar. De vulkanisch grond bleek een goede voedingsbodem, zeker in combinatie met het koele klimaat in Kalibaru. De VOC heeft 350 jaar geleden de cacao helemaal uit Mexico naar Indonesië gebracht. We proeven een cacaoboon met wat palmsuiker. “Bitter in de mond, maakt het hart gezond”, aldus oma. Palmsuiker is een relatief gezonde suiker, goed voor suikerpatiënten. De combinatie is heerlijk.

Op de plantage groeien twee soorten koffie: robusta en arabica. Een mengsel van 70% robusta en 30% arabica maakt de lekkerste koffie. De plantage wordt ook bezocht door civetkatten. Zij eten de koffiebonen en produceren zo de duurste koffie ter wereld, de kopi luwak. Onderweg zien we ook nog een ‘civetkip’ tussen de koffiestruiken scharrelen.

Bij kokospalmen moeten ze kiezen wat ze willen produceren: palmsuiker of kokosnoot. Meestal kiezen ze voor de suiker, want dat brengt meer op. Daarvoor moeten ze wel hoog in de bomen klimmen om het sap uit de bloemknop af te tappen. Een mannetje met de bijnaam ‘superman’ laat ons zien hoe dat gaat. Vervolgens mogen Emma en Hidde een poging wagen om de kokospalm te beklimmen.

Via een klein bamboe bruggetje steken we een beekje over en komen we bij de sawa’s terecht. Bijzonder om te zien hoe de rijst groeit. Natuurlijk kennen we het van tv, maar het is toch anders als je er doorheen wandelt. Ik kijk voortaan anders naar rijst nu ik weet waar het vandaan komt en met hoeveel zorg het geproduceerd wordt. De wandeling over de plantage zorgt voor een hele batterij aan foto’s. Het is een bijzondere plek en we leren er veel van. Na afloop komen we bij een centrale ruimte waar we nog wat lekkernijen mogen proeven die gemaakt worden van producten van de plantage. Onderwijl worden we vermaakt met enkele optredens en versierd moet bloemen in ons haar, kroontjes van bananenblad en krijgen we andere kunstwerkjes die ze ter plekke op ingenieuze wijze in elkaar vouwen.

De middag doen we het rustig aan. Ons plantagebezoek zorgt voor meer dan genoeg indrukken voor een dag. We relaxen wat bij het zwembad en eten wat bij het restaurant. Helaas valt dat niet bij iedereen goed. Pieter blijkt getroffen door een reizigersdiarree en vindt de soto ajam in ongeveer dezelfde staat als waarin het geserveerd was terug in de toiletpot. Hij heeft een hele slechte nacht en voelt zich de volgende ochtend nog steeds beroerd. Het personeel van het hotel maakt wat rijst voor hem, zodat zijn buik wat kan herstellen. Ook neemt hij wat loperamide. We hebben vandaag weer een verplaatsing voor de boeg, dus niet de hele tijd een toilet voorhanden.

In de loop van de ochtend haalt een nieuwe chauffeur ons op in zijn jeep. Arif rijdt ons naar Baluran national park. Dat is hier beter bekend al ‘a little bit of Africa in Java’. Aangezien we dol zijn op Afrika, zijn we benieuwd hoe dit park is. Het staat bekend om zijn herten, runderen, apen en vogels. Waar het bekend om zou moeten staan is om zijn verschrikkelijk beroerde wegen. We hebben de afgelopen jaren best wat slechte wegen gehad, maar dit slaat echt alles. We hobbelen en bobbelen met 5 km per uur over iets wat de naam weg niet mag hebben. Na 3 kwartier komen we op een grote vlakte die ze hier de savanne noemen. Het lijkt ook echt op een Afrikaanse savanne. Met op de achtergrond het gestalte van een vulkaan. Groot verschil is dat je hier gewoon kunt uitstappen, omdat er geen gevaarlijke dieren zijn. We zien er wat apen en wat herten, meer niet.

We hobbelen nog een paar kilometer door naar Pantai Bama, het zandstrand van dit park. Het is een mooie plek, maar op dit moment niet echt geschikt om te zwemmen. Wat struinen er wat rond, bekijken de apen en schommelen wat op het strand. Daarna besluiten we dat het mooi is geweest. Het is nog een flinke reis terug over de hobbelweg en vervolgens door naar ons guesthouse in de buurt van de Ijen vulkaan. Daar komen we dan ook pas tegen zessen aan, het is zelfs al donker. Wat wel jammer is, want daardoor zien we weinig van deze plek. Dat wat we zien is prachtig en maakt ons nieuwsgierig naar hoe het er overdag uitziet.

Het guesthouse is eigendom van de Marc, een 75-jarige Fransman met ongeveer twee tanden in zijn mond en zijn mooie veel jongere Aziatische vrouw Erica. Een bijzondere combinatie. Pieter voelt zich nog steeds niet helemaal lekker, dus die duikt zijn bed in. Ik babbel wat met Marc en de kinderen spelen met de honden en de kat des huizes. Blij dat ze eindelijk wat dieren mogen aaien. We hebben ze namelijk op het hart gedrukt dat ze dat niet mogen. Maar dit zijn echt tamme en goed verzorgde huisdieren. Terwijl Marc me vertelt over zijn omzwervingen (hij is al meer dan 50 jaar weg uit Frankrijk), voel ik het bankje waar ik op zit wiebelen. Eerst denk ik dat ik een beetje dizzy ben, maar dan besef ik me dat dit niet het geval is en het vermoedelijk een aardbeving is. Aangezien er vorige week al een flinke aardbeving was op Lombok, zou dat me niet verbazen. Meestal blijft de aarde dan een beetje onrustig.

We besteden er verder weinig aandacht aan en eten snel iets. Zelfs Pieter eet weer wat. Daarna neemt Hidde nog een bad in de prachtige buitenbadkamer. Hij is niet zo’n badderaar, maar dit bad vraagt erom gebruikt te worden. We gaan op tijd naar bed, want we worden namelijk om 4 uur opgehaald om naar de Ijen-vulkaan te gaan. Eigenlijk moet je al rond middernacht weg, dan kun je ook het bekende blue fire zien (zwavel die gloeit). Alleen vinden we dat tijdstip echt niet te doen met de kinderen. We gaan dus voor een sunrise visit.

Het vroege opstaan begint bijna te wennen. Emma en Hidde werken goed mee en zo zitten we iets na 4 uur in de jeep naar Ijen. Daar aangekomen zijn we duidelijk niet de enigen. Ook hier een heleboel jeeps, alleen zijn ze hier niet zo kleurrijk als bij Bromo. Als wij de wandeling aanvaarden komen de eerste wandelaars zelfs al naar beneden. De tocht naar boven is deels steil, deels vlak, beter gezegd, minder steil. De 3 kilometer blijkt een kleine 4 kilometer, met een hoogteverschil van 400 meter. Een hele wandeling dus. Gelukkig zijn we bikkels, dus we wandelen stevig door op weg naar de vulkaankrater. Na 3 kwartier puffen en zweten bij 5 graden celsius komen we bij mannetjes die gasmaskers verhuren. De zwaveldampen uit de vulkaan zijn niet al te best voor je longen, ook is de geur niet om over naar huis te schrijven.

Gewapend met gasmaskers lopen we het laatste stuk naar boven. Dat is een smal, steil en winderig pad. Langs het pad zie je de eerste felgele blokken zwavel al liggen. Locals ‘oogsten’ de zwavel in de vulkaan en sjouwen dat met mandjes naar beneden. Een gewicht van ongeveer 75 kilo. En wij vinden de wandeling al pittig zonder extra gewicht. Vanaf de kraterrand zie je een felblauw kratermeer en felgele randen. Met enige regelmaat stijgen er flinke dampwolken omhoog. Het is een bijzonder gezicht. Maar hier op de top is het erg koud en na een kwartiertje hebben we het ook wel gezien. We willen de krater liever niet in. Dat lijkt ons niet verantwoord. We nemen de vulkaan nog eens goed in ons op en besluiten terug te lopen nar de jeep. Die route staat, zo zien we aan de bordjes, ook wel bekend als de evacuatieroute voor als de vulkaan uitbreekt. Je kunt je alleen afvragen of je dan nog op tijd bent! In iets meer dan een half uur lopen we terug. Was de heenweg zwaar voor onze longen, dit is zwaar voor onze benen. Dat gaan we voelen.

Terug bij het guesthouse zien we eindelijk hoe gaaf die plek is. Alleen ontdekken we dat Emma haar pet heeft laten liggen op de achterbank van de jeep. Hopelijk komt ie weer boven water voordat we naar Bali gaan. Het guesthouse blijkt echt een klein paradijsje met meerdere huisjes in Balinese stijl. Wat een mooie plek om te wonen. Jammer dat we hier maar zo kort zijn. We genieten van een heerlijk welverdiend ontbijtje bestaande uit vers fruit, bananenpannenkoekjes en voor Hidde een spiegelei. Omdat onze driver ons pas om 11 uur komt halen voor vertrek naar Bali besluiten we nog even bij te komen van ons nachtelijk avontuur bij de Ijen. We dutten wat en pakken onze bagage handig in, zodat we het enigszins compact de boot op kunnen sjouwen.

Stipt om 11 uur is Arif er weer met zijn jeep én Emma’s baseballpet. Ze was hem vergeten na ons bezoek aan de Ijen. Gelukkig is de pet weer gevonden. Arif rijdt ons naar de ferry, helpt ons met de kaartjes en zwaait ons vriendelijk lachend uit. Op naar een nieuw eiland. Java was mooi. Er is veel te doen en te zien, maar het is ook intensief. We zijn toe aan een weekje relaxen op Bali.

Selamat tinggal